“Je bent als mens op zó veel meer manieren verbonden met je familiesysteem als je denkt”

Els van Steijn

Een opstelling is een interventie waarmee je inzicht kunt krijgen in onbewuste en diep liggende oorzaken van iets waar je tegenaan loopt. Bij een opstelling is het uitgangspunt dat we allemaal deel uitmaken van verschillende systemen. Het is dan ook een interventie die ontstaan is vanuit het systemisch denken door o.a. Bert Hellinger. Als je het hebt over een systeem, kun je denken aan een familie, schoolklas, sportclub, een regio, een land, of nog groter; onze samenleving. Binnen een systeem en ook binnen onszelf bestaan er onbewuste patronen en dynamieken die de drijfveer voor ons handelen zijn.

Een opstelling is een manier om letterlijk te kunnen kijken naar hoe deze onbewuste patronen en dynamieken effect hebben op jou, jouw binnenkant (gedachten, emoties en overtuigingen) en buitenkant (handelen). Hiernaar kijken kan je inzicht opleveren in en bewust maken van waarom je doet wat je doet. Het effect hiervan is dat je meer keuze- en ook handelingsmogelijkheden kunt gaan ervaren.

Een opstelling creëert een visueel beeld van een systeem, waarmee niet alleen een beeld van personen bedoeld wordt. Wat wordt er dan wel bedoeld ? Je moet je voorstellen dat iedereen sowieso onderdeel is van zijn of haar eigen familiesysteem. En omdat we hier, zelfs als we geen fysiek contact meer hebben, onlosmakelijk mee verbonden zijn is de oorsprong van veel van onze “worstelingen” terug te vinden in ditzelfde familiesysteem. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld de manier waarop onze voorouders omgegaan zijn met wat hen overkomen is in hun leven en hoe ze moeilijke gebeurtenissen of situaties overleefd hebben. In deze manier van overleven zijn vaak patronen ontstaan welke (onbewust) worden doorgegeven.

In bijvoorbeeld een familieopstelling onderzoek je met hulp van een begeleider deze patronen. Door zonder oordeel te onderzoeken welke patronen er zijn en dynamieken zichtbaar te maken, kan er vanuit dit (in)zicht ruimte ontstaan voor verandering. Daarmee bedoel ik dat je door het inzicht dat je opdoet de keus hebt om anders om te gaan met hetgeen waar je tegenaan loopt, dan je tot nu toe gedaan hebt. Maar je kunt niet alleen jouw familie als systeem opstellen. Ook jijzelf bent vanuit holistisch perspectief een systeem op zich. Delen van jou, die zich gevormd hebben gedurende je leven hebben invloed op jouw handelen in het hier en nu, vaker onbewust dan bewust. In een opstelling is het mogelijk hiernaar te kijken, waardoor ook hier andere handelingsmogelijkheden kunnen onstaan.

Representanten zijn personen die staan voor mensen of thema’s die een rol (kunnen) spelen in jouw vraag over hetgeen waar je tegenaan loopt. Onder begeleiding van de opsteller bewegen representanten in de ruimte en uiten ze zich ook. Zo maken zij informatie over patronen en dynamieken uit het systeem zichtbaar. Ook als zij niets weten van het betreffende systeem, kan een representant vaak verwoorden en voelen hoe hij of zij deze patronen of dynamieken ervaart.

Je kunt ditzelfde doen met behulp van bijvoorbeeld poppetjes, maar net zo goed suikerklontjes, theezakjes of kopjes die je op tafel opstelt. Dit heet een tafelopstelling. Het heeft een iets ander effect, omdat je “representanten” niet bewegen, je niets teruggeven, niet reageren op wat je doet. Je raakt er hierdoor minder snel een diepere laag mee, maar het maakt een opstelling ook weer een stuk laagdrempeliger.

Een sessie met een opstelling en coaching duurt 1 tot 1,5 uur en de investering bedraagt 75 euro.